Tenmoku

Tenmoku glazuur is een eeuwenoud glazuur op basis van ijzer. De diepe, glanzende tinten vangen het licht op een unieke manier waardoor je haast in de diepte kan rijken om de verschillende gelaagdheden van kleur aan te raken - variërend van zwart en roodbruin tot goud en blauw.

Wat is een Tenmoku glazuur?

Tenmoku (天目) is een traditioneel hoogglans keramisch glazuur met diepe, rijke kleuren en complexe, vaak metaalachtige of olie-achtige reflecties. De naam komt van het Chinese ‘Temmoku’, verwijzend naar de Tianmu-bergen, waar het glazuur zijn oorsprong vindt in de Song-dynastie (960-1279). Chinese pottenbakkers ontdekten dat ijzerrijke glazuren bij hoge temperaturen prachtige donkere tinten ontwikkelden, variërend van diep zwart en roodbruin tot goud en blauwachtig.

In Japan werd Tenmoku bijzonder geliefd en geperfectioneerd binnen de theeceremonie. De esthetische eenvoud en diepte van het glazuur sloten naadloos aan bij de principes van wabi-sabi: de schoonheid van imperfectie en vergankelijkheid.

Zelf aan de slag met een Tenmoku glazuur?

Wist je dat onze studio glazuren beschikbaar zijn voor Members? Wordt nu een member en ga zelf aan de slag met jouw kant-en-klare Tenmoku glazuur.

Wordt gratis Member

Waarop zie je vaak een Tenmoku glazuur?

Door haar duurzaamheid en tijdloze uitstraling worden Tenmoku-glazuren vaak gebruikt voor:

Theekommen en mokken – een klassieker in de Japanse theeceremonie.
Borden en schalen – de diepe kleuren zorgen voor een prachtig contrast met gerechten.
Decoratieve vazen – waar licht en schaduw tot leven komen op het oppervlak.

De combinatie van traditie, chemie en vakmanschap maakt Tenmoku tot een van de meest intrigerende glazuren binnen de keramiekwereld. Het is een glazuur dat blijft verrassen, zowel in techniek als in schoonheid.

Verschillende soorten Tenmoku glazuur

Hoe een glazuur het licht weerspiegeld is enorm van invloed op hoe wij het glazuur ervaren, denk aan mat of hoogglans. Tenmoku is hierin uniek in haar soort, dit type glazuur vangt het licht op zo’n unieke manier dat je er naar blijft kijken.

Afhankelijk van de dikte van het glazuur, de gebruikte kleisoort en de stooktechniek kunnen de effecten variëren van een subtiele, satijnachtige glans tot een glinsterend, bijna kosmisch landschap van kleuren. Klassieke varianten zijn onder andere:

Traditionele zwarte Tenmoku – een diepe, verzadigde kleur die doet denken aan gepolijst ebbenhout, vaak met een diep groene ondertoon.
Hare’s Fur (Hazenvel) – fijne, verticale kristallijnen strepen, veroorzaakt door een gecontroleerde afkoeling van ijzerrijke glazuren.
Oil Spot (Olievlekken) – reflecterende zilver-, goud- of blauwachtige patronen ontstaan door een extra laag ijzerrijk glazuur.
Tea Dust (Theestof) – een subtiel gespikkeld oppervlak met een zachte, matte groene of bruine tint.

Elke afwerking heeft zijn eigen karakter en uitstraling, waardoor Tenmoku-glazuren geliefd zijn onder keramisten die zoeken naar zowel diepgang als tijdloze elegantie.

Hoe pas je een Tenmoku glazuur toe?

Tenmoku-glazuren zijn hoog-ijzerhoudende glazuren die vaak in een oxiderende of reducerende atmosfeer worden gebakken op hoge temperaturen (1220-1300°C, steengoed/porselein). De specifieke effecten worden beïnvloed door onder andere:

Ijzergehalte en glazuurdikte – ijzeroxide (Fe₂O₃) is de bepalende kleurstof, meestal tussen 5-10%. Een dunne laag resulteert in roodbruine tinten, terwijl een dikke laag intens zwart en glanzend wordt.
Kleisoort – Tenmoku werkt bijzonder goed op donkere of rode kleisoorten, die extra ijzer bevatten en de rijke tonen versterken; maar kan ook zeker bijzondere effecten geven op lichte klei.
Stooktechniek en atmosfeer – oxidatie (in een elektrische oven) geeft meer bruine en rode tonen. Reductie (in een gas- of houtoven) leidt tot diep zwart met mogelijk kristallijne effecten. Langzame afkoeling kan de vorming van oil spots of hare’s fur versterken.